Η παράδοση της επιτυχημένης ένωσης γόνων από τζάκι με τα δεσμά του γάμου καλά κρατεί.
Αγόρια και κορίτσια πλούσιων και επώνυμων οικογενειών προσέρχονται εις γάμου κοινωνία. Με λαμπερές γαμήλιες τελετές υπό το ορθόδοξο τελετουργικό και χλιδάτες δεξιώσεις σε παραμυθένια σκηνικά, όπως αρμόζει στο στάτους των νεονύμφων. Τίποτε το πρωτότυπο, το καινοφανές, το νεωτερικό. Απλώς η συνέχεια μιας παράδοσης επιτυχημένης ένωσης γόνων από τζάκι με βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Μόνο που στη μοντέρνα εκδοχή του το «Ησαΐα, χόρευε» συνοδεύεται με έρωτα και ευαισθησία.
Πολύ πριν ανθήσουν η υψηλή αστικοποίηση, τα «φιγουρατζίδικα» επαγγέλματα και η μεγαλομανής φιλοδοξία γρήγορης κοινωνικής ανόδου, οι εύπορες οικογένειες του τόπου έκαναν προσεκτικά τα κουμάντα τους. Ζούσαν σχετικά μετρημένα, απεχθάνονταν τις σπατάλες, υπολόγιζαν τα δανεικά και προγραμμάτιζαν μελετημένα το αύριο. Εχοντας εμπειρίες πολέμων και οικονομικών καταστροφών, αντιμετώπιζαν το μέλλον με κάποια συστολή και περισσή φροντίδα. Αλλα ήθη. Η διαφύλαξη του κύρους του ονόματός τους άξιζε μια περιουσία, ενώ την κληρονομιά προς τους απογόνους τους όφειλαν να τη διασφαλίσουν ή, ακόμα, να την αυγατίσουν. Το παλιό βιομηχανικό, καραβοκυραίικο και εμπορικό χρήμα αποκαθιστούσε την οικονομική του συνέχεια μέσω των γάμων των τέκνων εντός της «χρυσής λίστας» του ίδιου οικονομικά ισχυρού κύκλου.
Γαμήλια deals
Αντίληψη κάπως γαλαζοαίματη, αριστοκρατική, βυζαντινή και κατά βάθος συμφεροντολογική. Αν συνέπιπτε δε και λίγος ρομαντισμός μεταξύ της επιδίωξης σταθερότητας, της βιωσιμότητας και της συγχώνευσης περιουσιών μέσω ενός πλούσιου γάμου, ακόμα καλύτερα. Ο έρωτας ανάμεσα σε προσεχώς γαμπρούς και νύφες αποτελούσε την ιδανική καταξίωση των πασιχαρών πεθερικών, που από απλό εισοδηματικό στήριγμα των παιδιών τους γίνονταν όχημα πλουσιοπάροχης αποκατάστασης και θαλπωρής σε κοινό, πλέον, μεγάλο τζάκι.
Η ενδεχόμενη διαφορά ηλικίας δεν απασχολούσε κανέναν. Αρκούσε οι γονείς να επιλέξουν επιτυχημένους ανθρώπους από το στενό επαγγελματικό περιβάλλον τους, που συνέβαλλαν στη σύναψη σχέσεων, συμφωνιών και συμμαχιών. Υπό αυτό το πρίσμα, κάποτε, ο εφοπλιστής Σταύρος Λιβανός πάντρεψε τη 17χρονη κόρη του Τίνα με τον 46χρονο Αριστοτέλη Ωνάση και έντυσε νύφη την 21χρονη κόρη του Ευγενία στο πλευρό του 38χρονου Σταύρου Νιάρχου. Οι γάμοι τους μπορεί μακροχρονίως να μην ευδοκίμησαν, ωστόσο οδήγησαν σε δύο κραταιές εφοπλιστικές δυναστείες.
Ανέκαθεν, άλλωστε, πέραν των περιζήτητων γόνων εμφιλοχωρούσαν τόσο γοητευτικοί προικοθήρες όσο και απεγνωσμένα διαθέσιμες για πλούτο και καταξίωση ελκυστικές νεαρές. Ωστόσο, υπό την πρόταξη της από κοινού μεταβίβασης της περιουσίας των γονιών από γενιά σε γενιά, οι απανταχού προικοθήρες εξοστρακίζονταν βάναυσα - ως πειρασμοί, αλλά και για φορολογικούς λόγους. Ολα αυτά τότε που η διαπραγμάτευση μέσω του προξενιού και η διαμεσολάβηση μέσω της προίκας είχαν σπουδαιότερο ρόλο από την κοινωνική συναναστροφή των μελλονύμφων.
Ενδεικτικό, άλλωστε, του κλίματος μιας ολόκληρης εποχής είναι το βιβλίο «Περηφάνια και προκατάληψη» της Τζέιν Οστεν που ξεκινά με την πρόταση: «Είναι πανθομολογούμενη αλήθεια ότι ένας ανύμφευτος άνδρας με μεγάλη περιουσία θα χρειάζεται οπωσδήποτε και μία σύζυγο». Φράση που μετά από χρονικά ρήγματα και χάσματα συμπεριφορών ισχύει μάλλον και σήμερα.
Η μετάβαση στα νέα ήθη
Η αλήθεια είναι ότι υπήρξε μια έντονη περίοδος κοινωνικής χειραφέτησης και ριζοσπαστικοποίησης όπου η εκλεκτική διασταύρωση περιουσιών, κληρονομιών και συμφερόντων μέσω του γάμου επώνυμων γόνων θεωρήθηκε τουλάχιστον μπανάλ, αν όχι παρακμιακό απομεινάρι περασμένων αιώνων. Νέα απελευθερωτικά ήθη εισέβαλαν στο προσκήνιο γύρω στα 70ς του 20ού αιώνα.
Η καριέρα ήταν αυτή που οδηγούσε στην οικονομική καταξίωση και όχι ο συμβατικός πλούσιος γάμος. Οι παραδόσεις των γονιών θεωρούνταν επαρχιώτικες και υποκριτικές, οι οικογενειακοί δεσμοί κλειστοφοβικός νεποτισμός, οι περιουσίες φενάκη και οι κληρονομιές μίζερες. Ηταν η περίοδος που υπολογιζόταν ως must ο προϊστάμενος να παντρεύεται τη γραμματέα και ο γιατρός τη νοσοκόμα. Είχε προηγηθεί στα 60ς, στις οθόνες του ελληνικού κινηματογράφου, μια διαστρεβλωμένη εκδοχή εισόδου στο αμερικανικό όνειρο με διαβατήριο το παραμύθι του πρίγκιπα της Σταχτοπούτας και της νύφης-λαχείο.
Έρωτας και lifestyle
Από την αλχημική ανάμειξη των δύο αυτών ρευμάτων προέκυψε ένα ιδεολογικό αμάλγαμα που ελάττωσε την τάση θριαμβευτικής συνάντησης αστραφτερών κληρονόμων στις εκκλησίες. Δεν κράτησε όμως για πολύ. Οι νεαροί γόνοι των ανώτερων εισοδηματικών τάξεων, μετά από ένα μικρό διάλειμμα, συνέχισαν να παντρεύονται μεταξύ τους. Οχι πια με απόφαση των γονιών τους ή εξαιτίας οικονομικών κινήτρων.
Πιο χαλαροί, λιγότερο εξαρτημένοι, χωρίς βιασύνες και εξαναγκασμούς, ανακαλύπτουν το ταίρι τους από αμοιβαία έλξη μέσα σε κοινό περιβάλλον. Στη σφαίρα του δικού τους lifestyle, που απέχει αισθητά από τον μέσο όρο. Με παρόμοιο μορφωτικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο, περίπου ίδια ηλικία, συναφή σχολεία, παρεμφερή κομψά στέκια, ομοειδή κότερα και κοινές παρέες, μοιράζονται γενναιόδωρα έναν σχεδόν συγγενικό τρόπο ζωής που υπηρετεί κοντινές, αν όχι ταυτόσημες φιλοδοξίες.
Στο βάθος υπάρχει πάντα το κύρος του ονόματος, οι πιθανές συναναστροφές των οικογενειών τους και η ενδεχόμενη συνένωση των οικονομικών δυνάμεών τους εν μέσω κρίσης. Αλλά για τους ίδιους τους νεαρούς μέλλοντες συντρόφους αυτά είναι δευτερεύοντα, παρωχημένα και χαρακτηριστικά μιας νεοπλουτίστικης νοοτροπίας, στην οποία διαπρέπουν οι νεόκοποι ολιγάρχες του πλούτου και οι ψευτομεγιστάνες των ανατολίτικων σίριαλ.
Πρωτεύοντα γι’ αυτά τα ζευγάρια από τζάκι είναι η καλή χημεία και ο έρωτας που θα τους επιτρέψει μια αρμονική συμβίωση διαρκείας και όχι η επισφράγιση διά του γάμου ενός συμβολαίου αέναης οικονομικής εξασφάλισης των ίδιων και των απογόνων τους. Υπ’ αυτή την έννοια υπακούν στην παγκόσμια τάση συμπεριφοράς του assortative matching. Τίποτε το κοινωνικά παράξενο και καθόλου ταξικά μυστηριώδες. Απλώς οι άνθρωποι που συναναστρέφονται, εργάζονται μαζί και απολαμβάνουν παρόμοιο περιβάλλον όχι μόνο συχνά βρίσκουν ο ένας τον άλλο ελκυστικό, αλλά και παντρεύονται.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου